Bình luận về cách miêu tả sông Đà của Nguyễn Tuân trong tác phẩm Người lái đò sông Đà
Con sông Đà hung dữ, dữ dội là kẻ thù đáng gờm đối với những người chèo đò ngược xuôi.
Con sông Đà hung dữ, vì đôi bờ sát nhau, lòng sông hẹp lại như một eo biển giữa hai bờ đá dựng đứng: hẹp đến mức “có thể thấy mặt trời giữa trưa”, chẳng lẽ “ném nhẹ hòn đá qua bờ bên kia”. của bức tường.” Ở đây, “con nai và con hổ cùng một lúc nhảy từ bờ này sang bờ kia”, Ấn tượng hơn, “Khi tôi ngồi trong khoang thuyền ở khoảng cách đó, trời vẫn còn là mùa hè, tôi cảm thấy như mình đang ở trong một con hẻm trong mùa hè, và tôi nhìn khung cảnh từ cửa sổ trên tầng cao nhất của ngôi nhà. tắt đèn đi.” . Ở tác phẩm này, tác giả đã vận dụng kiến thức ánh sáng của điện ảnh để khiến người đọc cảm nhận và ấn tượng trước vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc.
Sông Đà dữ dội trong sự hung bạo của gió và nước: Lại nữa, dọc theo hàng cây số đường Hát Loong, gió kết hợp với nước, đá và sóng tạo nên những dòng xoáy khủng khiếp: “Những xô nước đá. , đung đưa trước sóng, sóng vỗ vào gió, quanh năm gió thổi, hỏi vay như thường.”
Nghệ thuật: sử dụng động từ mạnh, nhiều dấu phẩy liên tiếp tạo sự trùng lặp của hành động “xô”: xô đá, xô sóng, xô gió… làm cho tính chất bạo lực càng thêm dữ dội.
Nói đến những cửa hút nước như những giếng bê tông người ta vứt xuống để chuẩn bị làm móng cầu, sông Đà lại càng hung dữ hơn: “Qua những cửa nước này cánh quạ cũng tung tăng”. Nước ở đó “thở, kêu như cửa cống bị nghẹt” và có lúc nghe như “dầu sôi bị đổ”. Đúng là Sông Đà không khác gì một con thú dữ, đi đến đâu gieo rắc nguy hiểm. “Chính vì vậy không một con thuyền nào dám đến gần lòng hồ đó… Có chiếc bè gỗ đi ngang qua bị lực hút bất đắc dĩ kéo xuống, có chiếc bị thân cây chuối lật úp ngay sau đó cuốn trôi mất tích. Thi thể chìm dưới lòng sông 10 phút được tìm thấy ở hạ lưu sông với nhiều mảnh vụn”. Cách so sánh, ví von, miêu tả của tác giả tạo nên những cảm xúc rất mạnh, người đọc như được nghe, được tận mắt chứng kiến sự hung bạo của Sông Đà, tim đập lỡ nhịp.
Nhưng Sông Đà hung dữ nhất có lẽ là hàng chục thác đá tạo thành thạch cực hiểm với nhiều cửa tử. Hơn hết là tiếng thác hú hoang dại và hãi hùng: Sông Đà đã trở thành một loại quái vật vừa độc ác vừa hung ác: Còn xa mới tới ngọn thác phía dưới, nhưng tôi đã thấy tiếng nước gầm gào gần hơn. và đến gần hơn. , anh gầm gừ thành tiếng. Tiếng thác nghe như một lời phàn nàn, rồi một lời cầu xin, rồi một giọng khiêu khích, giễu cợt. Rồi tiếng rống như tiếng ngàn con trâu ma giữa rừng trúc rừng trúc nổ lửa phá rừng cháy, rừng lửa rống cả đàn trâu cháy”.
Ở tác phẩm này, tác giả đã huy động nhiều biện pháp nghệ thuật: nhân cách hóa, liên tưởng, so sánh, sử dụng những động từ mạnh khiến hình ảnh sông Đà trở nên đáng sợ như một hình ảnh hiểm độc, láu cá, xảo quyệt.
Sông Đà hung dữ và tàn nhẫn, thậm chí rình rập mai phục để khủng bố người lái đò trước cửa tử. Đá ở đây được chia thành ba lối đi và năm cổng, bốn cổng tử và chỉ một cổng sinh. Lòng sông trắng xóa, nổi bật những bãi đá tạo nên trận địa, bãi đá nào, đảo nào “dáng vẻ loạn”, như những vị tướng “có dáng vẻ oai phong”; “Bạn buộc con thuyền tiết lộ tên của nó trước trận chiến.” Nó có hương vị “lùi một bước và thách thức một chiếc thuyền tốt”.
Quân sự, võ thuật, thể thao, điện ảnh… của tác giả nhảy ra để miêu tả sự tàn bạo, xảo quyệt và hiểm nguy của dòng thác khi bị phục kích bất ngờ trỗi dậy, tất cả đều đứng dậy chộp lấy mũi thuyền. dòng sông có lúc sơ hở nhử thuyền rồi bất ngờ quay lại đánh. Khi đến gần, anh ta thọc ngay vào hông người chèo thuyền, bẻ gãy cán chèo, rồi đá vào đầu gối trái khiến đầu gối anh ta đâm vào bụng, tung hết đòn hiểm, một nhát, rồi túm lấy eo anh ta đòi quay. ngoài chiến trường bụng phà lộn ngược.su. Con hoang giãy giụa kêu gào dưới sông.
Bình luận: Tính chất hung bạo của sông Đà cho thấy thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ, tình yêu thiên nhiên sông Đà, đất nước của Nguyễn Tuân là vô bờ bến, bền bỉ.
Dã trà thơ mộng, trữ tình, đượm tình khi vào hạ.
Ngoài tính cách dữ dội, sông Đà dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân còn rất trữ tình, nên thơ và gợi nhiều cảm xúc làm say đắm lòng người. Tác giả nghiêm túc gọi sông Đà là người bạn cũ đã đi xa nhớ nhung, vui khôn xiết khi gặp lại.
Và vì yêu dòng sông Đà mà tác giả không bỏ lỡ dịp nhìn “sợi chỉ ngoằn ngoèo dưới chân mình…”. Đó cũng chính là lúc người viết nhìn Sông Đà bằng con mắt thẩm mỹ văn hóa để khám phá vẻ đẹp, muôn màu muôn vẻ của dòng sông Đà chảy dọc Tây Bắc này. Trong những khoảng lặng thinh lặng, Sông Đà thực sự rất nên thơ như một người phụ nữ đẹp với vẻ đẹp “Sông Đà chảy dài như áng tóc trữ tình, tóc em rễ ẩn trong mây trời Tây Bắc. Hoa gạo tháng hai nở, khói bốc lên từ khói lửa nương rẫy núi Mèo.
Nghệ thuật nhân hóa được bộc lộ hoàn toàn, người đọc dường như không còn nhận ra đó là dòng sông mà là vẻ đẹp mê hồn của Tây Bắc. Trữ tình và đáng yêu hơn là màu nước sông Đà. Nguyễn Tuân cũng nhận thấy rằng, mỗi mùa Sông Đà lại có những sắc màu khác nhau mang một vẻ đẹp riêng.
Giữa mây xuân, Sông Đà xanh màu ngọc bích. Xanh ngọc bích là màu xanh trong, sáng, không lẫn tạp chất có thể hiểu là trong suốt chứ không có màu xỉn như màu xanh hến của sông Gâm, sông Lô. Với cái nắng thu nhè nhẹ, “sông Đà đỏ như da mặt người vì men rượu”. Cách nhân hóa, so sánh này không làm người đọc sợ màu đỏ mà trái lại gây tò mò, bởi màu nước sông Đà có một vẻ đẹp đỏ au yêu kiều trên khuôn mặt của người đàn ông “nghiền rượu”.
Khi Nguyễn Tuân dùng những hình ảnh tinh tế, trong sáng nhất để miêu tả đôi bờ sông Đà, con sông Đà trở nên thơ mộng, đáng yêu hơn. Đã đến lúc những lời thơ của Nguyễn Tuân ca ngợi vẻ đẹp của dòng sông, sông Đà với cái nhìn và cảm nhận của một “cố nhân” tự nhận. Cosmos nằm trong vẻ đẹp của “bờ sông Đà, bãi sông Đà, chuồn chuồn bướm sông Đà”. Vẻ đẹp này trang nghiêm như mạch Dương Thị kinh điển, vừa luyến tiếc Lý Trần Lệ vừa cuốn theo lẽ sống này.
“Tàu tôi đi ngang qua một cánh đồng ngô đầu mùa có những lá ngô non đang nhú. Nhưng không có lấy một người. Cỏ đồi núi đâm chồi nảy lộc. Một bầy hươu cúi đầu ăn những búp cỏ đẫm sương. Bờ sông hoang vu như bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như câu chuyện cổ tích xưa. Nhà văn đã để cho dòng cảm xúc thiết lập một cuộc đối thoại thầm lặng với thiên nhiên và đôi bờ, con người như muốn hòa mình vào cảnh vật và chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ thú của dòng sông.
Đến bây giờ, ngòi bút của nhà văn mới thực sự tuôn trào niềm đam mê khám phá cội nguồn lịch sử của dòng sông liên quan đến cuộc đời và cuộc sống của những con người Tây Bắc được sự ban tặng hào phóng của sông Đà. . Mặt khác, cảm quan về hiện thực của Nguyễn Tuân cũng khơi dậy những ước mơ dự báo về tương lai, biến sức sông thành nguồn thủy điện dồi dào. Rõ ràng hiện thực của cuộc sống mới đã giúp Nguyễn Tuân có tầm nhìn xa rõ ràng, hun đúc niềm tin mãnh liệt vào những con người đã thiết lập chế độ mới và đem lại sức sống mới cho dòng sông Đà.
Tổng quan: một ngôn ngữ khác sử dụng nhiều ngôn ngữ của nhiều lĩnh vực; tác phong khoa học; nhiều biện pháp tu từ: nhân hoá, so sánh, v.v.
