Lý lẽ: “Đời nhiều nỗi buồn, vậy công việc của nhà văn chẳng phải là lắng nghe nỗi đau của con người và xoa dịu nó hay sao?”
Trình bày vấn đề, vấn đề cần thảo luận
1. Giải thích:
– “Đời đầy nỗi buồn”:
+ Đây là hiện thực của cuộc sống, là bức tranh chân thực về cuộc sống của con người với tất cả những tương phản, ánh sáng và bóng tối.
+ Đau thương cần được hiểu theo nghĩa rộng: bi kịch, đau khổ, bất hạnh của con người. Nếu nói cuộc đời là niềm vui và nỗi buồn, thì nỗi buồn chiếm hơn nửa đời người. Đặc biệt là nhân dân lao động – giai cấp công nhân.
– “Thần học của nhà văn”:
+ Trọng trách Đúng như “Trời” giao phó, nhà văn sinh ra là để làm công việc đó.
+ Sứ mệnh ấy xuất phát từ “cuộc đời đầy nỗi buồn” – sứ mệnh của nhà văn đối với xã hội.
– “Lắng nghe”:
+ Lắng nghe – đồng cảm, chia sẻ, thấu hiểu và suy nghĩ trước những đau khổ, bi kịch, bất hạnh của con người. Văn học thực chất là sự đồng cảm, tiếng nói và ba âm điệu.
+ “Văn học là nhân học” – khoa học nghiên cứu con người về tinh thần, tình cảm, vui buồn. Như vậy, nỗi đau khổ của con người trở thành nguồn cảm hứng cho mọi sáng tạo nghệ thuật.
– Không chỉ “lắng nghe”, mà quan trọng nhất là “xoa dịu nỗi sầu nhân gian”:
+ Trong lúc đau đớn, được người lắng nghe, chia sẻ thì người đó vơi đi phần nào… Vì vậy, văn học là liều thuốc giảm đau.
+ Văn học tượng hình để cắt nghĩa nguyên nhân của đau khổ, đưa ra giải pháp, lên tiếng cho những người bất hạnh, yếu đuối; đấu tranh chống lại cái ác, chống lại loài người.
Văn học tồn tại là nhờ con người, văn học không thể dửng dưng trước những đau khổ, mất mát, bi kịch của con người.
2. Chứng minh và làm sáng tỏ các biểu hiện qua tác phẩm văn học:
Thí sinh có thể linh hoạt lựa chọn tiêu biểu, phù hợp bằng cách tham khảo tác phẩm minh họa, thỏa mãn các yêu cầu: văn học cổ – hiện đại, văn học đông – tây, văn học Việt Nam và nước ngoài, thể loại.
- Ví dụ 1: Văn học trung đại: Truyện Kiều
- Ví dụ 2: Văn học hiện đại: Chí Phèo của Nam Cao
- Ví dụ 3: Người nghèo của Victor Huy-go
3 Đánh giá và mở rộng:
– Để hoàn thành sứ mệnh đó, nhà văn phải sống gần gũi với nhân dân; Anh ta nên cởi mở, dịu dàng và nhạy cảm, dễ xúc động trước những niềm vui và nỗi đau của mọi người.
– Người viết phải có tinh thần trách nhiệm trên từng trang viết, nên chủ yếu là nhân đạo. Câu hỏi đặt ra không chỉ là vấn đề nghề nghiệp của nhà văn mà còn là ý nghĩa sống còn, sứ mệnh thiêng liêng của văn chương.
Văn học không chỉ có nỗi buồn mà phải dẫn con người đến niềm vui, hướng con người đến một tương lai tươi sáng.
– Người đọc hãy dùng trái tim của mình để đồng cảm, chia sẻ với người viết và chia sẻ với mọi người nói chung.
Xác định ý nghĩa của vấn đề.