Sở Giáo dục và Đào tạo THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG THPT TÀI NĂNG THÁI NGUYÊN CÁC KỲ THI ĐƯỢC CUNG CẤP |
ĐỐI TƯỢNG HỌC NGHỀ
ĐH & ĐBSH lần thứ XII – 2019 NGỮ VĂN LỚP 10 Thời lượng 180 phút đăng bài (Đề thi có 2 câu; 01 trang) |
Câu 1 (8 điểm)
Khi nào niềm tin bị đánh cắp?
Câu 2 (12 điểm)
trong bài thơ”Kiều” (Rút trong hối phiếu Taytập 1), Chế Lan Viên viết:
Đọc Kiều bây giờ chúng ta biết ơn ai?
Bạn không nên biết ơn vì mưa bụi đã làm cho Dư không vui sao?
Cảm ơn sông Tiền Đường đã dìm chết nàng Kiều bất hạnh
Cảm ơn nửa tháng
Và cỏ xanh hơn phía chân trời…?
Không có Du, thế kỷ này không có bàn tay
Du cũng trắng tay, nếu không có mưa, dòng sông này, vầng trăng ấy, ngọn cỏ ấy…
(di cảo thơ tập 2, tr.102, NXB Thuận Hóa, 1993)
Em hiểu vấn đề mà nhà thơ Chế Lan Vie đặt ra trong đoạn thơ trên? Nhờ hiểu công việc Truyện Kiềuhãy làm rõ.
———— CẠN KIỆT ————
Sở Giáo dục và Đào tạo THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG THPT TÀI NĂNG THÁI NGUYÊN HƯỚNG DẪN CHẤM |
ĐỐI TƯỢNG HỌC NGHỀ
ĐH lần 2 và khu vực phía Bắc – 2019 NGỮ VĂN LỚP 10 Thời lượng 180 phút đăng bài (HDC gồm 03 trang) |
I/ YÊU CẦU CHUNG
– Học sinh nắm được đặc điểm của các thể loại văn nghị luận xã hội và văn học. Bài viết không mắc các lỗi cơ bản như chính tả, dùng từ, dựng câu.
– Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng phải nắm được kiến thức cơ bản
II/ YÊU CẦU CỤ THỂ
Câu 1 (8 điểm): Khi nào niềm tin bị đánh cắp?
1/ Giải thích vấn đề đề xuất (2 điểm)
– Sự tin tưởng: sự chắc chắn, niềm tin của một người vào một điều tốt đẹp sẽ xảy ra trên thế giới, rằng nó nhất thiết phải tồn tại, hoặc nó là có thật. Mỗi người sống trên đời nên có niềm tin vào bản thân, con người và những điều tươi đẹp trong cuộc sống.
– lòng tin bị đánh cắp: mọi người mất niềm tin do tác động của các yếu tố bên ngoài.
2/ Nghị luận (4,5 điểm)
– Khi nào niềm tin bị đánh cắp? (1,5 điểm)
+ Sự mỉa mai, trịch thượng, không tin tưởng người khác và những định kiến xã hội có thể khiến mỗi chúng ta mất đi sự tự tin, không còn tin vào khả năng và sức mạnh của chính mình, không còn dám tin vào những điều tốt đẹp ở bản thân mình.
+ Sự dối trá, thủ đoạn, sự độc ác, tàn bạo của nhân dân diễn ra hàng ngày xung quanh ta, trong cuộc sống công cộng, thậm chí len lỏi vào những nơi có niềm tin, nó hủy hoại niềm tin của chúng ta vào con người, niềm tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
– Điều gì xảy ra khi niềm tin bị đánh cắp? (1,5 điểm)
+ Con người sẽ trở nên bi quan, chán nản, không còn động lực phấn đấu vươn lên trong cuộc sống.
+ Mọi người nghi ngờ mọi thứ. Mọi người luôn đề phòng và cảnh giác với nhau. Mỗi cá nhân sẽ xây dựng những hàng rào vững chắc để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những tổn hại mà cuộc sống có thể ập đến với họ bất cứ lúc nào. Tình yêu thương, lòng tốt, sự tử tế sẽ ngày càng hiếm hoi và lẻ loi. Khi đó nhân loại sẽ đứng trước bờ vực diệt vong.
– Làm thế nào để duy trì và gia tăng niềm tin trong một xã hội đầy rẫy những mối đe dọa – một xã hội đang trải qua khủng hoảng niềm tin? (1,5 điểm)
+ Luôn khen ngợi, động viên nhau trước những điều tốt đẹp, trước mọi cố gắng, mọi thành quả hay thất bại sau nhiều lần thất bại.
+ Pháp luật phải nghiêm minh, đúng đắn, công bằng, làm đúng chức năng của mình để cái ác run sợ, người lương thiện cảm thấy được bảo vệ trong một xã hội an toàn.
+ Đề cao những việc thiện trong xã hội.
Ghi chú: Tùy theo cách lập luận, học sinh đưa ra dẫn chứng làm cơ sở để lập luận có sức thuyết phục.
3/ Liên hệ bản thân (1,5 điểm): Học sinh phát biểu kinh nghiệm và rút ra bài học.
Câu 2 (12 điểm): Nghị luận về thơ Chế Lan Vị
1/ Giải thích và thảo luận (3 điểm)
* Giải thích
– Bây giờ xướng Kiều ta cảm ơn “mưa bụi làm khổ nàng”, cảm ơn sông Tiền Đường đã dìm chết nàng Kiều bất hạnh, cảm ơn vầng trăng cỏ non xanh,…: Hiện thực phong phú của cuộc sống là chất liệu sáng tác của nhà văn, là cơ sở để nhà văn sáng tác.
– Thế kỷ này không có bàn tay nào mà không có Du/ Du cũng trắng tay, nếu không có mưa, sông này, trăng nọ, cỏ ấy…: Không có chất liệu hiện thực cuộc sống, nhà văn không sáng tác được; nhưng bản thân hiện thực không thể trở thành nghệ thuật nếu không có nhà văn. Thế kỷ XVIII với những bước thăng trầm cùng với sự xuất hiện của những thiên tài văn học như Nguyễn Du lẽ ra đã đi vào lịch sử mà không để lại điều gì trường tồn trong văn học và trong lòng người đọc.
=> Bài thơ nói về mối quan hệ giữa văn học và cuộc đời, vai trò và sứ mệnh của nhà văn trong cuộc đời.
* Cơ sở lập luận
– Hiện thực cuộc sống là chất liệu của sáng tạo văn học: Văn học là một hình thái ý thức xã hội, nó nảy sinh trên cơ sở hiện thực cuộc sống và phản ánh cuộc sống từ lăng kính chủ quan của người nghệ sĩ. Đối tượng của văn học là toàn bộ thế giới khách quan, nhưng cái thực sự làm rung động trái tim nhà văn mới có thể trở thành đối tượng thẩm mỹ của nghệ thuật. Dường như nó đã trở thành một quy luật trong văn học của nhiều dân tộc, tức là trong những thời kỳ khủng hoảng và suy tàn nghiêm trọng của lịch sử xã hội, khi vận mệnh và quyền sống của con người bị hủy hoại… thì văn học đang lâm nguy. chứng kiến sự xuất hiện của những nhà văn vĩ đại và sự ra đời của những kiệt tác nghệ thuật.
Vào thế kỷ 18, xã hội phong kiến Việt Nam đang khủng hoảng trầm trọng, các tập đoàn phong kiến tranh giành quyền lực và tiêu diệt lẫn nhau. Đời sống nhân dân cơ cực, lầm lũi. Vấn đề quyền sống của người dân đang được quan tâm và được đưa lên bàn nghị sự hơn bao giờ hết. Hiện thực này là mảnh đất màu mỡ để các nhà văn khai thác. Nó phủ bóng lên trang văn Nguyễn Du và tạo nên những âm vang vang mãi với thời gian.“Thơ của ai rung chuyển mặt đất!” – Hữu Nhã). Sáng tác của Nguyễn Du, đặc biệt là những kiệt tác của ông “Truyện Kiều” Đó là một thành tựu quan trọng của văn học thế kỷ XVIII, nó góp phần tạo nên một hình tượng văn học đặc sắc của một thời đại văn học.
Nhưng chân lý cuộc sống đó chỉ trở thành nghệ thuật nhờ sự xuất hiện của những nghệ sĩ thiên tài: Không có Du, thế kỷ này không có tay!
Nghệ thuật phản ánh hiện thực qua lăng kính chủ quan của người nghệ sĩ. Nào là nhìn, cảm, cắt nghĩa, lý giải v.v… những biến cố của cuộc đời và số phận con người. Ngoài tài năng thiên bẩm, phẩm chất chính của người nghệ sĩ là vốn sống, là trái tim nhạy cảm luôn trăn trở trước số phận con người. Sinh ra trong một thế kỷ đầy “mưa bụi” (Trong bóng tối của trời và đất”), chính cuộc đời bao năm phiêu bạt khắp góc chân trời, chứng kiến những đau khổ của kiếp người, đã hình thành ở Nguyễn Du tấm lòng nhân đạo sâu sắc. Trái tim này cùng với khối óc nhạy bén đã khiến Nguyễn Du không chỉ là nhà nhân đạo lớn mà còn là nhà tư tưởng lớn. Tư tưởng nhân văn của ông vượt thời đại Truyện Kiều không chỉ góp phần xoa dịu nỗi đau của con người mà còn góp phần đấu tranh cho tự do của con người “Ngưng hủy diệt thế giới” (A. Camus)
– “Không thể” cảm ơn lần nữa: tuy lòng biết ơn của chúng ta đối với những nỗi đau mà các nhà văn và con người đương thời phải gánh chịu có vẻ hơi nhẫn tâm, nhưng trên thực tế, trong sáng tạo văn học vẫn tồn tại một hiện tượng như vậy: nhà văn càng sống, càng phải chịu nhiều vết thương đau. một xã hội mà cuộc sống đầy rẫy những bi kịch, bạn càng có nhiều cơ hội để tạo ra những kiệt tác văn học bất hủ!
2/ Chứng minh bằng công việc Truyện Kiều
– Cơn mưa ấy, dòng sông ấy, bông hoa ấy, ngọn cỏ ấy – Thiên nhiên, đặc biệt là thiên nhiên, quê hương của đại thi hào và dải đất miền Trung đã quấn quýt những năm tháng cuối đời đã biến thành những hình tượng nghệ thuật đẹp đẽ và tạo nên chất thơ, chất trữ tình trong tác phẩm.
Hiện thực đầy bất công và đau khổ, nhà văn đã tạo nên những hình tượng nghệ thuật làm say lòng người bằng tấm lòng nhân đạo sâu sắc của mình.
– giá trị Truyện Kiều với thì quá khứ và hiện tại – chúng ta phải Cảm ơn tác giả.
3/ Đánh giá chung (2.0đ)
– Đừng đánh đồng việc phản ánh sự thật cuộc sống với việc chỉ sao chép, chụp ảnh cuộc sống một cách đơn giản, máy móc. Tiếng vọng trong nghệ thuật là sự phản ánh sáng tạo của người nghệ sĩ dưới góc độ thẩm mỹ, tư tưởng và tài năng.
– Để sáng tạo ra những tác phẩm đích thực, nhà văn phải sống cẩn trọng, sống sâu sắc với đời, trái tim phải rung động theo nhịp đập của con người thời đại, biết lắng nghe tiếng nói, hơi thở của thời đại mới, trân trọng và sống mãi mãi với thời gian.
– Làm nên văn chương một thế kỷ đâu chỉ có một mình Nguyễn Du, một thiên tài. Ở mảnh đất hiện thực ấy, tôi đã gặp Hồ Xuân Hương, Đặng Trần Côn, Nguyễn Gia Thiều, Phạm Thái, v.v. Tôi đã đào tạo và nuôi dưỡng thêm nhiều tài năng văn học. Thơ ca của họ còn là vũ khí sắc bén góp phần đấu tranh cho tự do: giai cấp, con người.