TRƯỜNG DẠY NGHỀ LÀO CAI
(Đề thi gồm 1 trang) |
Đề thi chọn học sinh giỏi các trường THPT Chuyên KHU VỰC ĐÔNG BẮC VÀ ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ
lần thứ XII, năm học 2018-2019 ĐỀ KIỂM TRA MÔN: NGỮ VĂN 10 Thời gian: 180 phút (không kể thời gian làm bài) |
Câu 1 (8,0 điểm):
Chuyện kể rằng tại Viện nghiên cứu cao cấp ở Princeton, Einstein đang ra đề thi cho sinh viên. Phó giáo sư vội vàng chạy tới: “Thầy ơi, đề thi năm nay giống năm ngoái, chắc thầy quên chú ý“. Einstein mỉm cười: “Đề thi giống nhau nhưng đáp án khác nhau“
(Albert Einstein – tudiendanhngon.vn)
Câu trả lời của Einstein khiến bạn nghĩ gì?
Câu 2 (12,0 điểm):
Mặc dù con ong nhận thức đối tượng hoa là mật ong
Hay con tằm đem sự tồn tại của mình để kéo tơ cho đời
Dù con ong phải bay ngàn cánh mới làm được một giọt mật
Hay con tằm ngậm mình nhả tơ
Trong sự sáng tạo, họ ở cuối hai cực
Con nào bị bỏ rơi?
Nhưng tôi muốn với tay và chọn bầu trời một cách dễ dàng
Nếu bạn nghĩ rằng bạn sẽ bước lên nó, bạn sẽ sẵn sàng chờ đợi
(Thơ vuông – Đời là lập phương”, Chế Lan Viên)
Bằng kinh nghiệm văn học của mình về Nguyễn Du và thơ văn Nguyễn Trãi, hãy làm sáng tỏ quan niệm mà nhà thơ Chế Lan Vie gửi gắm qua hình tượng. con ong Và con tằm trong đoạn thơ trên.
—– CẠN KIỆT —–
TRƯỜNG DẠY NGHỀ LÀO CAI
(Sổ tay đánh giá gồm 5 trang) |
Đề thi chọn học sinh giỏi các trường THPT Chuyên KHU VỰC ĐÔNG BẮC VÀ ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ
lần thứ XII, năm học 2018-2019 Hướng dẫn đánh giá: NGUYỄN VĂN 10 Thời gian: 180 phút (không kể thời gian làm bài) |
Câu 1 (8,0 điểm)
- Yêu cầu kỹ năng:
Học sinh viết được bài văn nghị luận xã hội theo hướng mở, vận dụng linh hoạt các thao tác lập luận, biết bày tỏ chính kiến khi giải quyết vấn đề.
– Bài viết có bố cục nhất quán; hệ thống luận điểm, luận cứ rõ ràng; bằng chứng thuyết phục; văn trong sáng, giàu cảm xúc; Tránh mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.
- Yêu cầu kiến thức: Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần nêu được những ý chính sau:
Đầu tiên | Trình bày đề tài luận văn rõ ràng, ngắn gọn, thuyết phục (0,5) | |
2 | Giải thích ý kiến (1.5) | |
– Trợ lý giáo viên thông báo: “Thầy ơi, đề thi năm nay giống năm ngoái, chắc thầy quên chú ýNhắc Einstein về sai lầm của mình và thay đổi chủ đề.
– Nhưng Einstein mỉm cười.Đề thi giống nhau nhưng đáp án khác nhau” cho thấy đề thi dù quen thuộc nhưng thầy cần cách giải mới của học sinh. => Câu trả lời của Einstein đã khẳng định: Con người phải không ngừng tìm tòi sáng tạo để hướng tới sự hoàn thiện, bởi mục tiêu nào cũng có con đường của nó. |
||
3 | Giải thích, giải thích, chứng minh (3.0) | |
Sáng tạo là tìm ra cái mới mà người ta chưa tìm ra, làm cái mới mà người ta chưa làm được. Đó có thể là tạo ra một ý tưởng đột phá trong công việc hay biến ý tưởng đó thành những sản phẩm hiện thực. Sáng tạo thành công là khi sự sáng tạo đó được hiện thực hóa, ý tưởng được vận dụng vào tác phẩm. Khi sự sáng tạo đạt đến mức cao nhất, nó biến thành những phát minh khoa học, những bằng sáng chế có giá trị của các nhà sáng chế.
Con người phải không ngừng khám phá và sáng tạo, bởi vì sáng tạo có vai trò hết sức quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của con người và xã hội: + Sự tìm tòi, sáng tạo chứng tỏ năng lực trí tuệ của con người là vô hạn, rất đáng khâm phục. Khi con người biết khám phá và sáng tạo, họ sẽ tích cực suy nghĩ, không ỷ lại vào những gì đã có mà quên đi những khả năng tiềm ẩn của mình có thể phát huy hết khả năng và thành công hơn trong cuộc sống. + Trí tuệ sáng tạo của mỗi người còn giúp xã hội phát triển theo quy luật vận động của chính nó, chứ không dựa dẫm vào cái đã có. Đồng thời nâng cao nền văn minh nhân loại, giúp đất nước ngày càng giàu mạnh. – Nếu con người không tự khám phá, sáng tạo: con người thụ động, rập khuôn, máy móc, không phát huy được cá tính sáng tạo, không phát huy được các giá trị của mình nên xã hội trì trệ, tụt hậu, đời sống bần cùng hóa… |
||
4 | Thảo luận, mở rộng và chắt lọc vấn đề (1.5) | |
– Sáng tạo không phải là việc dễ, để có một sáng tạo có giá trị áp dụng được vào thực tế càng khó hơn. Vì vậy, mọi người nên không ngừng đổi mới và không mong đợi sự sáng tạo sẽ có hiệu quả ngay lập tức.
– Cần phê phán một số quan niệm sai lầm về sáng tạo: sáng tạo thì dễ, sáng tạo chỉ dành cho tuổi trẻ, chỉ cần làm sáng tạo là có thể thành công. Phê phán những người không nghiên cứu sáng tạo, tạo ra những sản phẩm sáng tạo độc hại, ảnh hưởng xấu đến đời sống nhân loại… |
||
5 | Bài Học Từ Nhận Thức Và Hành Động (1.0) | |
– Mỗi người cần hiểu rõ tầm quan trọng của việc không ngừng tìm tòi sáng tạo, tìm ra con đường độc đáo, luôn đổi mới bản thân, đổi mới tư duy theo cùng một cách. Đánh thức sức sáng tạo của bạn bằng cách không ngừng học hỏi, không ngừng làm việc chăm chỉ và tích cực suy nghĩ, dành thời gian cho sáng tạo, tìm kiếm không gian sáng tạo và con người sáng tạo… Ngoài trí thông minh sáng tạo, mỗi người cần phát huy những phẩm chất khác |
||
6 | Kết thúc vụ việc: Đúng, kiên quyết, sâu sắc (0,5) | |
Câu 2 (12,0 điểm)
- Yêu cầu kỹ năng:
Học sinh biết cách viết một bài văn nghị luận về một vấn đề lí luận văn học. Lập luận rõ ràng, logic; lập luận hùng hồn, có sức thuyết phục. Văn giàu cảm xúc, hình ảnh; Không mắc lỗi diễn đạt, dùng từ, chính tả…
- Yêu cầu kiến thức:
Học sinh có thể trình bày vấn đề theo nhiều cách khác nhau nhưng bài văn cần nhấn mạnh những điểm chính sau:
Đầu tiên | Trình bày đề tài luận văn rõ ràng, ngắn gọn, thuyết phục (0,5) |
2 | Giải thích nhận xét (2.0) |
– Con ong”nhận thức đối tượng hoa là bản ngã mật ong”: Họa sĩ sưu tầm tư liệu từ thực tế cuộc sống (đối tượng hoa) tạo tác phẩm nghệ thuật của riêng bạn (cái tôi ẩn giấu).
– Tằm”đưa sự tồn tại của tôi vào một cuộc chiến tranh giành sự sống”: Người nghệ sĩ dùng vốn sống, tình cảm của mình (sự hiện diện của tôi) mà tạo ra những tác phẩm để đời. – ong phải Một giọt mật cất ngàn cánh bay – Nhà văn phải đi và trải nghiệm sâu sắc trong mọi cảnh đời, cảnh đời để sáng tác. con tằm”khóa mình tại chỗ” – người nghệ sĩ đào sâu vào tâm hồn mình để sáng tạo. => Hai kiểu sáng tạo tuy khác nhau, thậm chí có vẻ đối lập nhau.ở đầu của hai cực“về điểm khởi đầu của hành trình sáng tạo (đối tượng hoặc chất), nhưng đây đều là những quá trình gian khổ”Đứa trẻ nào có thể lười biếng?“ |
|
3 | Nhận xét, giải thích (3.0) |
* Xác nhận ý kiến đúng, phù hợp và sâu sắc.
* Giải thích: – Văn học nghệ thuật lấy hiện thực cuộc sống làm chất liệu để sáng tác. Mọi sự vật, sự việc trong cuộc sống đều trở thành đối tượng, chiếm lĩnh, khám phá, sáng tạo của nhà văn. Chấp nhận thực tế cuộc sống”đối tượng hoa“giúp nhà văn đi sâu vào hiện thực phong phú, đa dạng để sáng tạo” cái tôi ẩn giấu – Một tác phẩm thuần khiết có giá trị sâu sắc. Nhưng văn học bảo vệ hiện thực khách quan không có nghĩa là phủ nhận đời sống chủ quan của người nghệ sĩ. Nhiều nhà văn, nhà thơ dùng biết bao cảm xúc, suy tư… để tạo nên những trang viết khơi gợi những xúc cảm sâu xa trong lòng người đọc và làm thay đổi cuộc đời. đào sâu vào tâm hồn họ. – Có thể xem hai loại hình sáng tạo này là hai mặt không thể tách rời và cùng tồn tại trong quá trình sáng tạo: Người nghệ sĩ có thể rút ra một đời sống phong phú từ đó.Từ việc chuẩn bị đề tài, chất liệu, nhưng quá trình sáng tạo không thể tách rời nhau. làm việc với cảm xúc và suy nghĩ. Ngược lại, người nghệ sĩ lấy cảm hứng từ đau khổ, vui sướng, hạnh phúc của họ cũng nên có những cảm xúc nhân bản, không nên xa rời thực tế cuộc sống. – Sáng tác theo phong cách con ong hay con tằm là một quá trình tốn nhiều công sức + Bạn muốn sáng tạo với bộ sưu tập từ đời thực, Con ong phải bay với hàng ngàn đôi cánh để tạo ra một giọt mật, người nghệ sĩ phải mở rộng trái tim mình để đón nhận mọi dư âm của cuộc đời, anh ta phải có sự trải nghiệm. Chỉ khi ném mình vào hiện thực, khi sống sâu sắc với thực tại, khi tâm hồn ta như hạt thông tung bay giữa trời đất vô tận, ta mới có thể tạo ra những tác phẩm có giá trị. + Tôi muốn sáng tạo từ vốn sống và cảm xúc của mình.con tằm tự giam mình để nhả tơ”: Người làm nghệ thuật nhiều khi phải trăn trở làm gì, nỗi đau cuộc đời còn đeo bám bên mình. Sáng tạo nghệ thuật không có chỗ cho sự lười biếng. Nghệ thuật chết khi nhà văn ngừng khám phá, sáng tạo, ngừng suy nghĩ, trăn trở về cuộc đời và con người. + Thơ không chịu chờ đợi để vươn tới những giá trị”chọn bầu trời“Không thể không làm việc chăm chỉ. Nhà thơ phải đi nhiều bước chỉ để tìm cảm hứng, bằng nhiều cách khác nhau, bằng nhiều cách khác nhau, hoặc là tìm bên ngoài đối tượng, hoặc tìm bên trong bản thể… |
|
4 | Chứng minh điều đó (5.0) |
Học sinh lấy các ví dụ tiêu biểu trong thơ Nguyễn Trãi, Nguyễn Du để làm rõ cấu tạo của con ong và con tằm:
– Thơ Nguyễn Du Kiểu con ong nghệ sĩ: đi nhiều, thực nghiệm, lấy chất liệu từ hiện thực đầy sóng gió của cuộc sống để viết hay và hiệu quả về số phận con người, đặc biệt là những người tài hoa. + Loại người thợ lụa: Điều nhà thơ viết ra là điều đau đớn nhất trong những thăng trầm của cuộc đời”10 năm gió bụi“Tôi lo lắng cho số phận của mọi người… Thơ Nguyễn Trãi: Kiểu con ong nghệ sĩ: cuộc đời chìm nổi, thăng trầm của hiện thực, kiếp người là nguồn cảm hứng, chất liệu để tác giả viết nên những tác phẩm hướng đến người dân đen. + Loại họa sĩ con tằm: Nỗi đau xót cho chính cuộc đời bi đát của mình; vì nỗi đau của người dân… |
|
5 | Thảo luận, tiện ích mở rộng được cải thiện (1.0) |
– Ý kiến của Chế Lan Vie là đúng và đã được khẳng định trong lịch sử lâu dài của văn học Việt Nam. Mặc dù hai loài sáng tạo ong và tằm khác nhau về xuất phát điểm, nhưng chúng không loại trừ lẫn nhau. Dù là từ đối tượng cuộc sống hay sự hiện diện của người nghệ sĩ, thì tác phẩm làm ra phải là mật và tơ – tinh hoa của tài năng và đam mê sáng tạo với những giá trị đẹp, sâu sắc và hữu ích cho đời.
– Phản hồi là một hướng dẫn cho người sáng tạo. Dù sáng tác theo thể loại nào thì người nghệ sĩ cũng phải thể hiện hết tài năng và tâm huyết của mình để tạo nên những tác phẩm văn học độc đáo. Đối với độc giả, cũng cần phải trải nghiệm tác phẩm một cách trọn vẹn thì mới nhìn nhận và đánh giá đúng sự lao động nghiêm túc, miệt mài của người nghệ sĩ… |
|
6 | Tổng quan vấn đề: Đúng, xếp chồng lên nhau, có độ sâu (0,5) |