b1. Chuyện Quan Đình Đền Tản Viên (Nguyễn Dữ)
Nguyễn Du, người đã tạo ra Ngô Tử Văn, đã làm sống động nhân vật của mình:
* Tình huống 1: Ngô Tử Văn đốt chùa:
– Ngô Tử Văn đốt chùa vì tức giận, không chịu nổi cảnh thất tình, bạo ngược hại người.
*Tình huống 2:Ngô Tử Văn trước sân khấu địa ngục và giữa sân của Diêm Vương.
– Trước cảnh địa ngục khủng khiếp, dạ xoa đe dọa yêu ma, Tử Vạn không hề sợ hãi mà vẫn dũng cảm chiến đấu.
* Tình huống 3: Ngô Từ nhận chức phán sự ở đền Văn Tản Viên.
– Tử Văn đã được thăng lên làm Thái giám đền Tản Viên, chịu trách nhiệm bảo vệ công lý.
=>Tình huống truyện như một “giây phút căng thẳng của cuộc sống” khiến nhân vật Ngô Tử Văn phải bộc lộ những phẩm chất cao quý như chính trực, yêu chính nghĩa, tiêu biểu cho người sĩ phu Việt Nam có tinh thần dân tộc, toàn diện chống lại cái ác, cái ác để bảo vệ Tổ quốc. mọi người. bảo vệ con người và công lý. Chính hoàn cảnh đó đã giúp tác giả thể hiện khát vọng công bằng của nhân dân trong cuộc sống, khuyên nhủ con người, dạy con người cách sống.. Đồng thời cùng với tài năng và tâm hồn văn chương của nhà văn cũng tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm.
b2. Văn bản Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân) xác lập tình huống trần thuật độc đáo:
– Đó là cuộc gặp gỡ kỳ lạ giữa Huấn Cao và viên cai ngục, đầy éo le.
+ Trên bình diện xã hội, Huấn Cao và quản ngục là hai mặt đối lập, là kẻ thù của nhau. Một người đang chiến đấu để lật đổ cấu trúc xã hội hiện có, người kia là đại diện cho trật tự mà người kia đang cố gắng lật đổ.
+ Họ là bạn thân của nhau về tài năng và nhân cách. Một người là nghệ sĩ tạo ra cái đẹp, một người biết thưởng thức và đánh giá cao cái đẹp. Dũng cảm, dũng cảm, một người ngưỡng mộ lòng dũng cảm.
– Thật là một cuộc gặp gỡ kỳ lạ, chưa từng xảy ra trước đây:
+ Bối cảnh của cuộc gặp gỡ là một nhà tù, một phòng giam bẩn thỉu, ẩm thấp chỉ gợi lên bóng tối, bạo lực và tội ác.
+ Thời điểm gặp nhau cũng thật thấm thía: đó là những ngày cuối cùng của người tử tù trước khi bị giải về kinh thành để chịu hành quyết.
=> Vai trò tình huống truyện:
– Thể hiện tư tưởng, chủ đề của tác phẩm: sự bất tử của cái đẹp, sức mạnh kì diệu của nghệ thuật, cái đẹp “Cái đẹp cứu nhân độ thế”
– Lộ diện nhân vật: Huấn Cao – quản ngục
– Khuyến khích phát triển cốt truyện: tạo không khí căng thẳng, hấp dẫn lôi cuốn người đọc ngay từ đầu.
– Thể hiện rõ nét phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân: một nghệ sĩ tài hoa đầy cá tính, luôn tìm tòi, khám phá cái đẹp, cái đẹp không thể bắt chước, khác thường nhưng vẫn mang giá trị nhân văn sâu sắc.
