Cảm nhận của anh (chị) về cảnh ngộ, số phận người nông dân trước Cách mạng tháng Tám qua diễn biến tâm trạng của các nhân vật trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân. Từ đó, để đòi hỏi sự trung thực, hãy liên hệ với nhân vật Chí Phèo trong cảnh đến nhà Bá Kí (Chí Phèo, Nam Cao, Ngữ văn 11, Tập một, Nxb Giáo dục, H.2016, tr.154) để cắt nghĩa suy nghĩ của anh ta. tản văn về nhà văn, cuộc đời và con người.
I. Giới thiệu:
– Thông tin tóm tắt về tác giả, tác phẩm và vấn đề cần nghị luận:
+ Kim Lân là nhà văn viết được truyện ngắn; ông chuyên viết về làng quê và đời sống dân nghèo bằng ngòi bút thân tình, hóm hỉnh.
+ Lấy vợ là truyện ngắn tiêu biểu của Kim Lân đăng trong tuyển tập Những con chó xấu xí (1962); Đoạn trích diễn tả sâu sắc cảnh ngộ, số phận của người nông dân trước cách mạng tháng Tám.
II. Cơ quan đăng bài:
Cảm nhận cảnh ngộ và số phận của người nông dân cháo cám trong truyện Lấy vợ (Kim Lân).
– Trước cảnh “Một mặt bắt đay, một mặt nộp thuế”, người nông dân hai mặt rơi vào bi kịch đói khát, ngấp nghé bờ vực của cái chết.
+ Hình ảnh bữa đói ám ảnh người đọc gặp dâu mới, với mớ cháo cám tắc nghẹn giữa cổ họng mọi người; ông có sức lên án sâu sắc hiện thực xã hội bấy giờ.
+ Tiếng “trống đánh tan” và hình ảnh đàn quạ “trượt như mây đen trên trời” cho thấy tình cảnh bi đát, mệt mỏi, tuyệt vọng của con người. Cái chết ở khắp mọi nơi, trên trời, dưới đất như tấm mạng nhện khổng lồ, sẵn sàng bao trùm lấy những sinh vật nhỏ bé nhất.
+ Vẻ mặt người mẹ đầy trăn trở, xót thương cho số phận những đứa con của mình: Đời này không biết sống ở đâu hỡi các con… à hiện thực tang thương của ngày đói, cảnh ngộ của người nông dân trước nạn đói. cuộc cách mạng.
– Tuy nhiên, trong cùng một hoàn cảnh, Kim Lân đã chấp nhận sự thay đổi trong nhận thức của người nông dân về cách mạng, mặc dù nó rất mơ hồ. Trong những ngày đen tối, một chút ánh sáng vụt tắt, mang đến cho con người ta tia hy vọng sống mong manh.
+ Nỗi ân hận tan nát và hình ảnh lá cờ đỏ cho thấy sự thay đổi trong nhận thức của Tràng về cách mạng, tuy còn rất mơ hồ, hàm ý về một sự thay đổi tất yếu trong tương lai.
+ Tiếng trống thúc thuế lặp đi lặp lại, hình ảnh những người dân đói khổ, lá cờ đỏ phấp phới bay phấp phới vừa gợi lên cảnh đói khát bi đát, vừa gợi lên tín hiệu cách mạng.
– Đoạn trích thể hiện tư tưởng nhân đạo của nhà văn Kim Lân: Lên án xã hội thực dân phong kiến, phát xít; Cảm thông trước những đau khổ của con người; Đánh giá mức độ sẵn sàng sống bên bờ vực của cái chết của những người lao động nghèo; Niềm tin không lay chuyển vào một tương lai tươi sáng. Đó là tương lai xuất hiện trong hiện tại, vì vậy nó tạo nên giai điệu lạc quan tổng thể của câu chuyện.
Cảm nhận về cảnh ngộ, số phận người nông dân qua chi tiết Chí Phèo đến nhà Bá Kí đòi lương thiện (Chí Phèo – Nam Cao).
– Tình yêu của Thị Nở đã đánh thức một tâm hồn khát sống, khát khao hạnh phúc, mơ ước về một mái ấm gia đình trong Chí. Tuy nhiên, định kiến khắc nghiệt của người dì và vẻ mặt giận dữ của Thị Nở là đòn giáng cuối cùng vào tinh thần suy sụp, tuyệt vọng của Chí, buộc Chí Phèo phải tìm đến giải pháp tiêu cực nhất.
– Lần này Chí Phèo đến nhà Bá Kí với một tâm trạng đặc biệt khác hẳn hai lần trước. Lúc này, Thị Nở từ chối, hắn uống tiếp rồi cầm dao bỏ đi. Anh ta không rẽ vào nhà Thị Nở như dự định ban đầu mà đi thẳng đến nhà Bá Kiến. Chí nhận ra kẻ thù lớn nhất, tàn ác nhất trong cuộc đời Chí bao giờ cũng chỉ có một, Bá Kiến, tiềm thức ngủ yên bao năm của Chí bỗng bừng tỉnh.
– Dưới chân Chí Phèo hôm nay không hẳn là say mà là kẻ vừa say vừa tỉnh. Chí Phèo bừng tỉnh vì ý thức về nhân phẩm của mình đã trở lại. Tình yêu giản dị và chân thành của Thị Nở đã đánh thức bản chất lương thiện của Chí Phèo: “Bà phấn đấu cho sự lương thiện. Anh ấy muốn làm hòa với mọi người biết bao!”
– Hôm nay hồn Chí Phèo về, nhưng người ta không nhận ra. Như vậy, Chí Phèo rơi vào bi kịch tinh thần đau đớn: Khát khao lương thiện nhưng bị xã hội lạnh lùng chối bỏ. Để rồi hôm nay, Chí Phèo ra đi với quyết tâm đòi lại thể diện và tâm hồn đã bị xã hội hận thù cướp đoạt.
– Trước Bá Kiến, lần này Chí Phèo có tư thế và cách nói chững chạc, quyết đoán và dám nghĩ dám làm hơn. Bá Kiến ngạc nhiên đến ngạc nhiên: “Không lấy! Tao không có nữa”. Chí Phèo lại vẫy tay rất ngạo nghễ: “Tao đã bảo mày không cần tiền mà” Bá Kiến giễu cợt và hỏi Chí. : “Được! Hôm nay tôi chỉ thấy anh ta không đòi tiền. Vậy anh cần gì?” Chí Phèo mạnh dạn nói: “Tôi muốn làm người lương thiện”. Bá Kiến cười khẩy: “Ôi, mày nghĩ gì thế! Tao chỉ cần mày tử tế với thiên hạ là được.”
– Tôi không thể là một cậu bé tốt hơn. bạn có biết Chỉ còn một cách…” Chỉ còn một cách thôi, hắn Chí Phèo “Đừng có lao ra phi dao….vừa chém túi bụi vừa la hét ầm ĩ”. Và sau khi giết Bá Kiến, hắn quay lại tự kết liễu đời mình.
– Hành động giết Bá Kiến của Chí Phèo hôm nay không phải là hành động giết người của tên ác nhân Chí Phèo mà là hành động lấy máu rửa hận của một người nông dân đã thức tỉnh quyền được sống. Chí Phèo giết Bá Kiến để trả thù, để giải tỏa những tủi nhục, uất ức mà hắn phải gánh chịu bấy lâu nay, để trả thù cho sự lương thiện mà Bá Kiến đã cướp mất của hắn.
– Nam Cao đã chọn cái kết đau đớn, tuyệt vọng cho những người nông dân lương thiện bị đẩy đến bước đường cùng. Không thể quay lại cuộc sống lương thiện trước đây, khi mọi con đường đã bị đóng lại, họ chỉ còn cách trả thù và tự tìm đến cái chết. Đây là sự lựa chọn đau đớn và sắc bén của một người có hoàn cảnh khó khăn.
– Nhân vật Chí Phèo nằm trong vũng máu, muốn nói nhưng không lên tiếng vô cùng hấp dẫn, có sức mạnh lên án mạnh mẽ xã hội thực dân phong kiến. Vì vậy, nó còn mang giá trị nhân đạo sâu sắc.
– Hình ảnh Chí Phèo tự kết liễu đời mình thể hiện số phận bi thảm của người nông dân trước cách mạng tháng Tám.
Nhận xét về cách nhìn cuộc sống và con người của nhà văn:
– Giống nhau:
+ Cái nhìn cảm thông trước cảnh ngộ, số phận của người nông dân trước cách mạng
+ Đề cao ý chí sống, khát vọng hạnh phúc của con người.
– Khác biệt:
+ Với Chí Phèo, Nam Cao sử dụng bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người nông dân trong xã hội thực dân phong kiến. Họ cũng có khát vọng được sống và hạnh phúc nhưng hiện thực đen tối đã bao trùm lên họ. Nhà văn không tìm thấy lối thoát nào cho những con người bất hạnh này ngoài cái chết và sự lặp lại những kiếp người tương tự.
+ Với Vợ Nhặt, Kim Lân không chỉ nhìn thấy bi kịch đói khát của người nông dân, những ước mơ, khát khao hạnh phúc của họ mà quan trọng hơn, nhà văn đã chỉ ra cho những người nghèo khổ: đau khổ là lối thoát. Sau cách mạng sẽ có con đường đem lại cuộc sống ấm no cho người lao động nghèo.
Giải thích về sự khác biệt:
+ Theo điều kiện sáng tạo và điều kiện lịch sử – xã hội. Nam Cao viết “Chí Phèo” vào năm 1941 trong tình trạng đen tối của xã hội Việt Nam lúc bấy giờ. Kim Lân lập gia đình sau khi hòa bình lập lại năm 1954, khi dân tộc ta đã trải qua hai mốc son trọng đại trong lịch sử là Cách mạng Tháng Tám và cuộc kháng chiến chống Pháp. Ánh sáng của cách mạng giúp nhà văn nhìn thấy sự vận động và phát triển của lịch sử.
+ Theo khuynh hướng văn học và phương pháp sáng tác: Chí Phèo được viết theo khuynh hướng văn học hiện thực phê phán. Nam Cao phản ánh hiện thực đen tối để phê phán xã hội. Nhà văn thương người nhưng vẫn không thấy lối thoát cho giai cấp nông dân trong xã hội thực dân phong kiến lúc bấy giờ. “Vợ Nhặt” được viết theo hướng hiện thực cách mạng nên Kim Lân nhìn thấy được bóng tối và ánh sáng bao trùm hiện thực trước cách mạng.
+ Theo tài năng, cá tính sáng tạo của mỗi nhà văn. Chung thủy, yêu thương và tin tưởng con người, Nam Cao có cái nhìn sắc sảo, tỉnh táo trước hiện thực phũ phàng của cuộc đời. Kim Lân tin rằng trong bất kỳ hoàn cảnh nào, người nông dân vẫn có thể vượt qua cái chết và nỗi đau để vui tươi và hy vọng.
III. Cuối cùng:
– Chúng tôi cùng viết về số phận người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng Tám, nhưng mỗi tác giả chọn một hướng đi khác nhau. Tất cả điều này cho thấy sự độc đáo trong phong cách viết của họ.
– Cái nhìn về người nông dân trong tác phẩm của Nam Cao, Kim Lân nói riêng và trong văn học hiện thực trước và sau Cách mạng tháng Tám nói chung đều thể hiện tinh thần nhân đạo mới mẻ, sâu sắc.
- Chứng minh điều đó qua các nhân vật trong “Vợ Nhặt”: “Đói người nghĩ đến sống chứ không nghĩ đến chết”
- Tôi đang suy nghĩ về cái kết của chuyện tình Chí Phèo và Thị Nở
