Dàn ý: So sánh Cảm hứng Lãng mạn trong Thơ Mới 1930-1945 và Thơ Cách mạng 1945-1975
I. Giới thiệu:
– Thơ mới 1930-1945 và thơ 1945-1975.
– Vận dụng cảm hứng lãng mạn trong 2 khổ thơ.
II. Thân hình
– Khái quát phong trào Thơ mới và thơ cách mạng 45-75
* Thế nào là cảm hứng lãng mạn?
Những nét chung về cảm hứng lãng mạn trong Phong trào thơ mới và thơ cách mạng 45-75:
– Thơ hiện thực.
+ Bài thơ mới: Hiện thực xã hội còn nhiều mâu thuẫn, bất công nhưng với cái nhìn lãng mạn, các tác giả của phong trào “Thơ mới” đã thơ hóa hiện thực và miêu tả hiện thực không phải như nó vốn có mà như họ mong muốn, tưởng tượng.
Ví dụ: trong Juan Dieu Rush.
“Đây là tổ ong của con bướm này;
Kìa những bông hoa trên cánh đồng xanh;
Kìa cành lá rung rinh;
Từ hang ổ của anh này, đây là một bản tình ca.
Đây ánh sáng nhấp nháy của hàng mi;
Mỗi buổi sáng, thần vui vẻ gõ cửa;
Tháng giêng ngon như đôi môi kề môi”.
Ví dụ: Lưu Trọng Lư trong Tiếng Thu:
“Em không nghe mùa thu”
Dưới trăng mây?
Tôi không nghe thấy sự phấn khích
Ảnh của người chiến thắng
trong trái tim dì của bạn?
Tôi không nghe rừng
Lá mùa thu xào xạc
Con nai vàng giật mình
Giẫm phải lá vàng khô?”
Ví dụ: Đây Hàn Mặc Tử ở Đây thôn Vĩ Dạ:
“Sao anh không về chơi ở Làng Vĩ?
Ngẩng đầu nhìn dòng nắng mới cau mày.
Vườn ai xanh như hồn tôi
Phông lá tre nằm ngang toàn chữ.”
+ [Thơcachiếnthắng1945-1975:[1945-1975-ciillərinqilabipoeziyası: Thơ hiểu hiện thực đấu tranh, nhìn rõ hơn hiện thực đầy cam go, vượt qua khó khăn, mất mát, hi sinh.
“Trương mắc võng giữa rừng Son
Hai bạn ở hai đầu đối lập của quang phổ
Mùa này, đường chiến đấu rất đẹp
Trường Sơn Đông nhớ Trường Sơn Tây”.
(Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây – Phạm Tiến Duật)
“Không có kính, có bụi,
Keo xịt tóc trắng như ông già
Không cần rửa, một điếu thuốc thổi phồng
Họ nhìn nhau với nụ cười trên môi.
Không có kính, vâng, quần áo ướt
Trời đang mưa, ngoài trời đang mưa
Không cần thay đổi, chạy thêm trăm cây số
Mưa tạnh, gió mau khô.”
(Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật)
– [Thơcáchmạng1945-1975[1945-1975-ciillərinqilabipoeziya Đi sâu khai thác thế giới cảm xúc của cái tôi, khuyến khích trí tưởng tượng, liên tưởng phong phú. Tập trung thể hiện những cảm xúc mạnh mẽ, những nét tương phản rõ nét, những biến thiên tinh tế trong tâm hồn con người.
Điểm độc đáo:
* Bài thơ mới:
Thơ mới đề cao cái tôi cá nhân, cái tôi không tìm được sự đồng điệu với thực tại. Thơ mới thơ hóa hiện thực, nhưng theo hướng tiêu cực là thoát ly hiện thực, tìm đến một thế giới khác. Là một cá nhân, nó rất nhiều màu sắc, mỗi tác giả thể hiện mình một cách riêng biệt, cách chạy của riêng mình.
+ Lu: Thoát vào cõi thần tiên.
+ Chế Lan Viên chạy trốn vào cõi chết, cõi hư vô.
+ Nguyễn Bính trốn vào cõi mộng.
+ Juan Dieu chạy trốn vào thế giới của tình yêu.
+ Hàn Mặc Tử tìm về một thế giới mang màu sắc tôn giáo.
+ Vũ Đình Liên trở về quá khứ.
“Cuộc sống của chúng ta nằm trong vòng tròn của tôi. Mất bề rộng, chúng ta tìm chiều sâu. Nhưng càng vào sâu càng lạnh. Lu… Tôi cùng Huy Cận chạy lên tiên” (Thi nhân Việt Nam)
+ Thơ mới chú trọng thể hiện tiếng nói cá nhân đầy cảm xúc. Nỗi buồn lãng mạn, buồn chán, lo lắng, nghi ngờ, ngạc nhiên,
VD:
“Buồn lắm chị ơi
Bây giờ tôi đã chán một nửa.”
(Ta muốn tị nạn – Tản Đà)
“Ôi Chúa ơi! Hôm nay tôi chán
Hình ảnh đầy màu sắc của thế giới!
Thịt hư, mắt mỏi
Dục vọng của con thú điên vẫn không cưỡng lại được!
Tôi nhắm mắt lại và để lại cho đến ngày nay
Từ từ di chuyển vào Quá khứ phía trên bạn
Nó đã thay đổi và thay đổi mãi mãi
Đã đến lúc thay đổi bầu trời trong không gian này!”
(Chế Lan Viên sáng tác)
“Tôi vui mừng. Nhưng nửa vội vàng:
Em không mong nắng hè mãi là xuân.
Xuân đang đến tức là xuân đang qua,
Xuân còn trẻ nghĩa là xuân sẽ già,
Và mùa xuân đã qua, nghĩa là tôi cũng đã chết.
Lòng ta rộng mà trời chật,
Kéo dài tuổi trẻ của thế giới,
Làm thế nào tôi có thể nói nó vẫn còn mùa xuân?
Nếu bạn đến một lần nữa, nó không giống như chúng ta sẽ gặp lại nhau.
Có đất có trời, nhưng vĩnh viễn không có tôi.
(Nhanh lên – Juan Dieu)
Chủ nghĩa lãng mạn nói chung là chủ nghĩa lãng mạn tiêu cực trong văn học Việt Nam những năm 1930 – 1945, nhất là trong Thơ mới, “bức tranh hiện thực để khiến con người thoả hiệp với hiện thực, trốn chạy hiện thực”. một thế giới chạy trốn đến sự lừa dối của số phận con người với những suy nghĩ về tình yêu và cái chết ”(Gorky).
[Thơcachiếnthắng1945-1975:[1945-1975-ciillərinqilabipoeziyası:
– Cái tôi trữ tình trong thơ ca cách mạng 1945-1975 gắn với xã hội, với nhân dân, tìm được tiếng nói chung, chung một chí hướng. Mỗi bài thơ thể hiện một cái tôi trữ tình khác nhau nhưng đều có một điểm chung là thiết tha với nhân dân và hiện thực cách mạng.
– Thơ cách mạng thơ hóa hiện thực, nhưng nhìn hiện thực tốt hơn theo nghĩa tích cực, vượt qua hiện thực gian khổ, hy sinh. Vì vậy, cái tôi không trốn chạy hiện thực mà hướng về hiện thực, hướng vào cuộc sống xây dựng và đấu tranh bảo vệ Tổ quốc của dân tộc. Những nhân vật lý tưởng của thơ ca cách mạng 1945-1975 không chán ghét hiện thực, không mâu thuẫn với hiện thực, họ gắn đời mình với đời chung của nhân dân.
VD:
+ “Tây tiến”: đương đầu với hiện thực khắc nghiệt.
+ Đoàn thuyền đánh cá: Niềm vui lao động xây dựng CNXH.
+ Việt Bắc: Hướng tới tương lai tươi sáng hơn.
+ Thơ ca cách mạng cũng nhằm thể hiện tiếng nói cá nhân đầy cảm xúc, phát huy hết trí tưởng tượng nhưng đó là những niềm vui lớn, tình cảm lớn, lẽ sống lớn gắn liền với vận mệnh dân tộc.
Ví dụ: Đất Nước – Nguyễn Đình Thi
“Mùa thu này đã khác
Tôi đứng nghe vui giữa núi rừng
Gió thổi qua rừng trúc
Tiết trời mùa thu thay áo mới
Nói màu xanh và cười nghiêm túc!
Bầu trời xanh này là của chúng ta
Núi rừng này là của ta
Những cánh đồng thơm ngát
cách nhanh
“Những dòng sông đỏ đầy phù sa”.
Ví dụ: “Tài Tiến” – Quang Dũng.
“Tai tiên quân không mọc tóc,
Đội quân màu xanh lá cây hung dữ và bạo lực.
Mắt nhìn gửi ước mơ qua biên giới,
Đêm ngủ Hà Nội thơm nồng.
- Lý do cho sự khác biệt: Do sự khác nhau về hoàn cảnh lịch sử và quan niệm nghệ thuật.
– Phong trào Thơ mới:
+ Anh ra đời và phát triển từ những năm 1930-1945. Đây là một giai đoạn khó khăn trong lịch sử dân tộc. Đất nước bị đô hộ, có nhiều cuộc khởi nghĩa, khởi nghĩa, đấu tranh giành độc lập nhưng chưa có kết quả cuối cùng. Một số trí thức, thanh niên rơi vào tình trạng bế tắc, hoang mang. Năm 1929-1933, cùng với ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới và cuộc khủng hoảng cùng cực, đời sống ngày càng khó khăn, nạn cờ bạc, mại dâm, trộm cắp, thuốc phiện tràn lan. Tầng lớp trí thức ngày càng chán ghét thực tại, mâu thuẫn với thực tại, bất lực không biết phải làm sao. Họ cố gắng chạy trốn khỏi thực tế chính trị xã hội của đất nước.
+ Quan niệm nghệ thuật: Ý thức cá nhân phát triển thì văn học phát triển theo nhiều trào lưu. Các tác giả đều tìm cách thể hiện cái tôi của mình.
– Thơ cách mạng 1945-1975:
+ Ông sinh ra trong một thời gian nhiều gian khổ nhưng rất hào hùng. Đất nước chưa hoàn toàn thống nhất, chưa sạch bóng quân thù, nhưng thắng lợi của Tổng khởi nghĩa tháng Tám đã tạo cho nhân dân niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng.
+ Cuộc kháng chiến trường kỳ của ta cũng liên tục thắng lợi. Con người không hoang mang, bơ vơ, lạc lõng trong thời gian, mà tràn trề sức lực, sức lực để đánh giặc nhưng lại không có niềm tin vào tương lai tất yếu. Mọi người dân đều sẵn sàng ra trận, vì anh ta nghĩ rằng cuộc sống tốt nhất là ở tuyến đầu của cuộc chiến chống lại kẻ thù, ra trận là niềm vui, anh ta chiến đấu với lòng dũng cảm và sức mạnh.
+ Văn học phát triển dưới sự lãnh đạo của Đảng, văn học phục vụ sự nghiệp cách mạng phải theo một đường lối chung.
III. Cuối cùng:
Khẳng định vẻ đẹp sử thi trong 2 thời kỳ văn học.
